ดอกแค หรือที่รู้จักกันในชื่อดอกอัญชันเป็นพืชที่สวยงามและมีประโยชน์หลากหลายชนิด ซึ่งใช้มานานหลายศตวรรษในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้สำหรับสรรพคุณทางยาและการทำอาหาร พืชชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย ซึ่งนิยมปลูกและใช้ในการแพทย์แผนโบราณ ปรุงอาหาร และเป็นสีย้อมอาหารจากธรรมชาติ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ดอกแคได้รับความนิยมไปทั่วโลกด้วยรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์และสีฟ้าสดใส

ดอกแค คืออะไร?

ดอกแคหรือดอกอัญชันเป็นดอกไม้แห้งของพืชตระกูล Clitoria ternatea ซึ่งเป็นพืชตระกูลถั่ว เป็นไม้เถายืนต้นที่ขึ้นในเขตร้อนของเอเชีย รวมทั้งไทย เวียดนาม และอินเดีย โดยทั่วไปแล้วดอกไม้จะเก็บเกี่ยวเมื่อดอกบานเต็มที่ จากนั้นจึงนำไปตากแดดให้แห้งเพื่อรักษาสีฟ้าสดใสไว้

ดอกแคในการทำอาหาร

ดอกแคใช้ในอาหารหลากหลายประเภทในอาหารเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ดอกอัญชันนิยมนำมาชงเป็นชาน้ำดอกอัญชัญ ชาทำโดยการแช่ดอกไม้แห้งในน้ำร้อน และมักจะทำให้หวานด้วยน้ำผึ้งหรือน้ำตาล

ดอกแคยังสามารถใช้เป็นสีย้อมอาหารจากธรรมชาติได้อีกด้วย ดอกไม้ต้มในน้ำเพื่อสกัดเม็ดสีน้ำเงิน ซึ่งสามารถใช้สีข้าว ของหวาน และอาหารอื่นๆ ได้ สีมีตั้งแต่สีน้ำเงินอ่อนไปจนถึงสีม่วงเข้ม ขึ้นอยู่กับปริมาณดอกไม้ที่ใช้และความเป็นกรดของจาน

ดอกแคในเวชกรรม

ในทางการแพทย์แผนโบราณ ดอกแคถูกนำมาใช้ในการรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ เช่น อาการอักเสบ เป็นไข้ และปวดเมื่อย พืชมีสารประกอบที่เรียกว่าแอนโธไซยานินซึ่งมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระและต้านการอักเสบ ดอกไม้ยังได้รับการพิสูจน์แล้วว่ามีผลทำให้ร่างกายสงบ ทำให้เป็นส่วนผสมที่นิยมในชาสมุนไพรและอาหารเสริม

ดอกแคในงาม

ดอกแคยังใช้ในอุตสาหกรรมความงามเพื่อต่อต้านริ้วรอยและเสริมสร้างผิว พืชชนิดนี้มีสารฟลาโวนอยด์ที่สามารถช่วยปกป้องผิวจากความเสียหายที่เกิดจากรังสียูวีและปัจจัยกดดันจากสิ่งแวดล้อมอื่นๆ สารสกัดจากดอกแคมักใช้ในผลิตภัณฑ์บำรุงผิว ได้แก่ มอยเจอร์ไรเซอร์ เซรั่ม และมาสก์หน้า

วิธีใช้ดอกแค

ดอกแคใช้ประโยชน์ได้หลากหลายตามแต่ต้องการผล ในการชงชา เพียงแช่ดอกไม้แห้งหนึ่งกำมือในน้ำร้อนประมาณ 3-5 นาที จากนั้นกรองและเติมความหวานตามต้องการ หากต้องการใช้เป็นสีย้อมอาหารตามธรรมชาติ ให้ต้มดอกไม้ในน้ำประมาณ 10-15 นาที จากนั้นกรองและใช้ของเหลวนั้นเพื่อสีข้าว ของหวาน หรืออาหารอื่นๆ สารสกัดจากดอกแคยังสามารถพบได้ในผลิตภัณฑ์บำรุงผิวหรือเพิ่มในสูตรความงามแบบโฮมเมด

สรุปแล้ว

ดอกแคหรือดอกอัญชันเป็นพืชที่มีประโยชน์และสวยงามซึ่งถูกนำมาใช้ในอาหารเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และยาแผนโบราณมานานหลายศตวรรษ รสชาติอันเป็นเอกลักษณ์และสีฟ้าสดใสทำให้เป็นส่วนผสมที่ได้รับความนิยมในชา ของหวาน และผลิตภัณฑ์บำรุงผิวทั่วโลก ไม่ว่าคุณจะต้องการเพิ่มสีสันให้กับจานอาหารของคุณ หรือต้องการใช้ประโยชน์จากประโยชน์ต่อสุขภาพและความงาม ดอกแคก็คุ้มค่าที่จะลอง